AI Songfestival Kan artificiële intelligentie hét Songfestivalliedje maken? Dat is de vraag tijdens het AI Songfestival van VPRO en NPO 3FM. Stemmen kan vanaf vrijdag.
Alex Mazereeuw,
Leestijd: 2 minuten
/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2020/04/data57222170-1b142d.jpg)
Het ‘echte’ Eurovisie Songfestival mag dan een jaar zijn uitgesteld vanwege de coronacrisis, de kunstmatig intelligente editie gaat wel door. Het ‘AI Songfestival’ is een initiatief van de VPRO en 3FM om onderzoek te doen naar de creatieve kracht van kunstmatige of artificiële intelligentie (AI). Dertien teams uit Europa en Australië lieten de computer (deels) het werk doen om „de ultieme Songfestivalhit” te maken. Vanaf vrijdag verschijnen alle liedjes online, en kan het publiek tot 12 mei zijn stem uitbrengen. De inzendingen worden daarnaast ook beoordeeld door een jury van AI-experts.
„Het idee ontstond vorig jaar toen Duncan Laurence het Songfestival won”, vertelt initiatiefnemer en eindredacteur Karen van Dijk (VPRO). „Na zijn overwinning dacht ik: is er een formule voor het perfecte liedje, en welke rol kan AI daarin spelen? Het oorspronkelijke idee was dat de computer helemaal zelfstandig een liedje zou maken, maar daar stapten we snel vanaf. Het kan wel, maar het is ontzettend moeilijk en klinkt vaak nergens naar.”
Mensenhanden bleken uiteindelijk toch onmisbaar?
„Er zit natuurlijk een heel emotioneel aspect aan muziek, zoals de menselijke vertolking van wat er op papier staat. Het is de vraag of technologie daar ooit klaar voor gaat zijn. Met deze wedstrijd willen we vooral onderzoeken in hoeverre AI in staat is om liedjes te creëren, en waar we mensen nodig hebben om het te kunnen afmaken.”
Hoe groot is de rol van AI geweest in de totstandkoming van de liedjes?
„Het is niet zo dat je met één druk op de knop een Songfestivalliedje kunt genereren. Om met AI muziek te maken, heb je vooral veel data nodig. De teams hebben van ons datasets gekregen met historische gegevens over Songfestivalliedjes. Vervolgens zijn ze met AI aan de slag gegaan om melodieën, baslijnen en songteksten te genereren.
„Je moet je voorstellen dat AI oneindig veel ideeën kan ontwikkelen. Je moet een manier vinden om daaruit de beste resultaten te filteren. Sommige teams zijn bijvoorbeeld op zoek gegaan naar patronen in oude liedjes om erachter te komen wat een ‘ultiem’ Songfestivalliedje is.
„De uitvoering verschilt: sommigen hebben hun liedje in een studio opgenomen met een artiest, terwijl anderen het grootste deel aan de computer overlieten. Daarom hebben we de teams gevraagd om de totstandkoming uitgebreid te beschrijven. Dat is ook voor de jury belangrijk.”
Waar gaat die jury precies op letten?
„Ze kijken onder meer hoe AI de teams heeft geïnspireerd tot nieuwe creatieve ingevingen. Hebben ze dingen ontdekt die ze als ‘mens’ niet hadden kunnen ontdekken? Voor de jury is het minder belangrijk of het een goed liedje is, dat is aan het publiek. Het idee is dat de teams zo veel mogelijk door AI laten doen, maar ondertussen óók een liedje maken dat voor het publiek nog steeds goed in het gehoor ligt. Die balans tussen mens en machine is voor ons heel belangrijk.”
Hoe klinkt dat resultaat nu?
„Er is een team uit Australië dat een neuraal netwerk (een zelflerend computersysteem) heeft gevoed met geluiden van Australische dieren, en dat netwerk vervolgens nieuwe melodieën heeft laten genereren op basis van die dierengeluiden. Het zijn totaal verschillende inzendingen geworden: van death metal tot glamoureuze Songfestivalliedjes.”
Zit hier een jaarlijks terugkerend evenement in?
„Wat mij betreft wel. Het gaat behoorlijk hard met AI: er worden zo veel nieuwe technieken ontwikkeld die steeds beter – en misschien ook wel enger – worden, dus ik denk dat het belangrijk is om dat goed te blijven volgen. Een jaarlijks AI Songfestival kan iets zeggen over de staat van AI op dat moment, maar ook het creatieve gebruik ervan stimuleren.”
Moet het ‘echte’ Songfestival zich al bedreigd voelen?
„Er zitten inzendingen tussen die wat mij betreft zeker niet zouden misstaan op het Songfestival. Ik wil het AI Songfestival geen alternatief noemen, maar misschien wel een kleine troost. Mensen kunnen nu tóch stemmen op Songfestival-achtige liedjes.”
Bron: https://www.nrc.nl/nieuws/2020/04/10/slimme-computer-zoekt-ultieme-songfestivalhit-a3996418